Pan flut antik

PreviousNext

Pan flüt, ağaç üflemeli çalgılar sınıfında değerlendirilen ve ilk kaynaklarını Antik Yunan'dan alan bir eski enstrümandır. İlk kez milattan önce 3. yy.'da Kiklad adaları çevresinde çobanlarca kullanıldığı düşünülmektedir. ( 1.Bu düşüncenin kanıtı günümüze kalmış bir eserde panflüt çalan bir çobanın tasviridir. 2. Enstrümana dair diğer bilgilere Kiklad mermerleri ve yine Atina yakınlarında bulunan çömlekler üzerindeki figürlerde rastlanılmıştır.) Araştırmacıların çoğu Panflüt'ün ve şarkılarının Kibele ve Hermes'e atfedildiğini söylese de bu enstrüman ile oldukça yakından ilişkilendirilmiş isim ünlü pastoral tanrı Pan'dır. Panflütler, kamışların (kamış borularının) balmumu kullanılarak birbirine bağlanır. Bağlanan birleşimde dört ile on sekiz arası değişen kamış boruları bulunur. Ayrıca yapımı sırasında kamışlara herhangi bir yan delik açılmaz. İcrası sırasında her iki el de enstrümanı tutmakta ve her bir borunun üst ucundan üfleyerek ses oluşumu sağlanmaktadır. Farklı seslerin üretimini sağlayan asıl önemli yapı kamış uzunluklarının birbirinden farklı oluşudur. Panflüt'ün Kökeni Panflüt'ün yapımı incelendiğinde kolayca yapılabilecek-icat edilebilecek bir çalgı olduğu düşünülebilir. Müzikolog Eren Ergül; vurmalı çalgıların icadından hemen sonra insanlar içi boş bitki dallarını (kamış ve bambu gibi) veya hayvan kemiklerini incelerken üfleyerek ses üretimini yanlışlıkla keşfettiği varsayımını desteklemektedir. İlk üretim elbette yalnızca bir boruydu. Ama bu basit keşif panflüt ve gelecekteki üflemeli çalgıların ortaya çıkmasının ilk adımı olmuştur denilebilir. Ağaç formunun eğilip bükülebilir; aynı zamanda işlenebilir oluşu ve hızla geliştirilebilen yapısal varyasyonları sebebiyle dünyanın birçok farklı yerinde benzer flütlerin de ortaya çıktığını ekleyebiliriz. (Çoğu kültürde ve coğrafyada birebir olmasa da aynı kültürel gelişme evresinde benzer çalgılar elbette olacaktır.) Panflüt yapımındaki bir sonraki aşama boruların birleştirilmesi ve farklı renklerde tonların üretilmesidir. Hafifçe bükülebilen bitki borularının demetlenmesi çalgının doğum teorisi olarak değerlendirilebilir.