Mrdangam

PreviousNext

 Mrdanga (Mrdangam,mridanga); parmakla çalınan çift başlı bir Güney Hindistan fıçı davuludur. Çalgının ismi, fıçı biçimli gövdesinin yapıldığı malzeme olan Sanskritçe “mrd-anga” (kil gövde)’den gelir. Günümüzde gövdesi tek bir tahta parçasından oyularak yapılır. İnce, uzun ve asimetriktir. Sol elle çalınan sol başı geniş, sağ elle çalınan sağ başı ise daha büyüktür. Keçi derisinden yapılan iki uçtaki deriler, kayıştan şeritlerin yardımıyla kasnağın bir ucundan diğerine bağlanır. Derilerin sıkı ya da gevşek bağlanmasıyla akort elde edilir ve haşlanmış pirinçten ya da manganez tozu gibi maddelerden elden edilen macunun derilere sürülmesiyle akort sağlamlaştırılmaktadır. Mrdanganın akordunu alışılmışın dışında yapan şey, davul yapımcısının demir talaşı ve pirinçten bir macun yaparak davulun iki küçük başına sürmesidir. Bu macun kuruduğu zaman davulun sesini düzenlemeye yarar. Sağ baştaki ince deriye macun sürekli sürülürken, sol baştaki daha ince deriye yalnızca çalınacağı zaman geçici olarak macun sürülür. Müzisyen bağdaş kurarak oturur, el bilekleri ve parmak uçlarıyla çalgıyı yatay olarak tutarak çalar. Vızıltılı vuruş özelliği, davul başına şekil veren hayvan derisi tabakaların arasına sıkıştırılan yarık kamışlardan gelir. Genellikle sanat müziği ve tapınak müziğinde kullanılan bu davulun uzunluğu 50-70 cm. arasında değişir. Hintli müzisyenler mrdangayı 2000 yıldan fazla zamandır çalmaktadırlar. Eski kayıtlara göre; eski Hint tiyatrosunda ve dini törenlerde kullanıldığı bilinmektedir. Modern mrdanga halen tapınaklarda ve konserlerde çalınmaktadır. Mrdanga ile ilgili pekçok efsane vardır. Bunlardan biri tabla çalgısının mrdanga’dan oluştuğuna ilişkindir. Efsaneye göre; Hindu bir Tanrı mrdangayı yarıya bölerek sağ yarısından tabla’yı, sol yarısından ise baya’yı meydana getirir.