Klarinet

PreviousNext

Klarinet (tahta üflemeli çalgı); Avrupa'da ortaya çıkmış ve günümüzde Batı kozmopolitliğinin kök saldığı her yerde karşınıza çıkabilen tek kamışlı bir aerophone'dur. Modern Klarinet ailesinin birkaç üyesi daha vardır: E-bemol Klarinet, Bas Klarinet ve Kontrbas Klarinet) Ancak tartışma konusu yaratacak bir klarinet üyesi daha vardır. B-bemol klarinet. 18.yy'ın ortalarında bir süre düzenli olsa da zaman zaman orkestraya dahil edilen enstrüman; 19.yy başlarından itibaren orkestraların standart üyesi haline gelmiştir. 19 ve 20.yy'daki askeri müzik yapılanmaları geliştikçe klarinet; bu grupların da standart üyesi haline gelmiştir. Dünyadaki pek çok kültürün halk müziği, klarineti benimsedi. 18.yy'dan itibaren klarinetler için konçertolar da yazılmaya başlandı ve bu repertuvar günümüze kadar devam etti. Günümüz üniversitelerinin lisans ve lisansüstü programlarında da yer alan enstrüman ayrıca devlet okullarında da öğretilmektedir. Modern klarinetin gelişimi 1811'de Alman virtüöz klarinetçi ve enstrüman üreticisi Iwan Müller'in Paris'teki dükkanında 13 anahtarlı klarineti yapımı ile başlar. Bu gelişimle birlite günümüz klarinetinde şu an o yedi anahtar, altı yüzük ve yirmi dört ton deliği bulunur. Yapısal olarak B-bemol klarinet ile diğer klarinet aynı yapıdadır. Sadece B-bemol klarinet, klarinetten 2 inç daha uzundur. Afrika karaağaçlarından yapılan enstrüman ağızlık dışında dört parçadan oluşur. Gövdenin üst kısmından alt eklemin ucuna kdar olan bölge silindirik yapıdadır. Sadece kalak konik biçimlidir. Üst ve alt bağlantıların duvarlarına yirmi dört ses deliği açılmıştır. Bu delikler eşitli boyuttalardır ve en iyi konumdadırlar fakar el fizyolojisi hesaba katılmamıştır. Anahtar ve yay sistemi nikel gümüşten yapılan ayrıntılı bir anahtar sistemi bu hatayı telafi eder. Deliklerin yedisi doğrudan icracı tarafından kapatılır, diğer on yedi tanesi ise anahtar yardımı ile ulaşılır. Ebonitten yapılan ağızlığın bir tarafı düz ve traşlanmıştır.Kamışın uçları ile ağızlık arasında çok küçük bir boşluk bırakılmıştır. Bu şekilde hava akımı içeriye taşınmaktadır. İcracı; enstrümanı ayakta ya da oturararak iki eliyle önünde tutar. Sol el üst eklemde sağ el ise altta yer alır. Ağızlığın ucu agızdan içeri sokulur ve kasların yardımı ile kamışa bastırılır. İcracının sol el baş parmağı ve her iki eldeki parmakları enstrüman üzerindeki delikleri ve anahtarları çalıştırmak için kullanılır. Sağ el baş parmağı ise başparmak dayanağının hemen altında enstrümanı dengeler ve tutuş yükünün çoğunu hafifletir. Tüm parmak delikleri kapalı iken B-bemol klarinetteki en düşük ses perdesi D3'tür. Mümkün olabilen en yüksek ses perdesi ise icracıya bağlıdır. Ses genişliği dört oktavın çok az altındadır ve aralıklar kromatiktir. Klarinet icrası sırasında dört ayrı ses rengi olduğu kabul edilir: chalumeau (E3 ile G4); throat (G-diyez ile A-diyez4); clarinet, clarion, yada clarino (B4 ile C6); ve keskin (C-diyez6 - B-bemol6).