Kamancha

Kamancha (Kamança); Azerbaycan'ın yaylı çalgılar ailesine üye enstrümanlarından biridir. Doğu ve Orta Asya halkları arasında sıklıkla kullanılan türlerden biridir. Bir veya iki telli kamancha'nın Kopuz'dan evrildiği düşünülmektedir. 16.yy Tebriz'inde Mir Sayid Ali'nin tablolarından birinde kamancha da resmedilmiştir. 17.yy'da Azerbaycan'ı ziyaret eden E.Kempfer; enstrümanın üç veya dört telli yapılabildiğini yazmıştır. Geçtiğimiz yüzyılda üç, dört ve beş telli kamancha'ların varolduğu bilinmektedir. Azerbaycan Tarif Vakfı'nda ülkenin önde gelen bestecilerinden Zülfugar Hacıbeyov'a ait bir kemençe bulunmaktadır. Kamancha; Gövde kısmını oluşturan küre şeklinde olup merkeze doğru sivrilen tekne kısmı,sap kısmı, gövde ve sapı birleştirmeye yarayan metal parça, gövdenin üzerine gerilen deri, burgular ve burguların bulunduğu baş kısmı, tellerin üzerinden geçtiği alt, üst eşik ve köprü, teller ve çalgıyı çalmaya yarayan yaydan oluşmaktadır. Enstrümanın yay tutacağı dut ve ceviz ağacından; yay ise at kılından yapılır. Enstrüman sap ve başak adı verilen gövdeden oluşur. Enstrümanın toplam uzunluğu 700mm, gövde yüksekliği 175 mm ve genişliği 195 mm şeklindedir. Kamancha için notalar sol anahtarı ile yazılır ve yazılandan bir oktav üstte icra edilir. Enstrüman, ülkemizde de oldukça yaygın olarak kullanılır. Özellikle bazı kabak kemane icracıları, kamancha çalmayı da tercih etmektedirler. Bunun durumun nedeni; kamanchanın kabak kemaneye şekil ve icra tekniği açısından benzemesidir.