Koto

PreviousNext

Koto; Japonya'nın ağaçtan yapılan kanun şeklindeki chordophone'udur. Birincil kullanımı Budist tapınakları idi. MS 15.yy'ın ortalarında çalma ve öğretme ayrıcalığı todo denilen görme engelle profesyonel müzisyenlere verildi. 20.yy'ın başlarındaki Batılılaşma eğilimi bu çalgının (hatta koto müzik okullarının) geleneksel icra şeklini kırmış; yeni stil besteleme tekniklerine ve tasarım değişikliklerine yol açmıştır. Tang hanedanlığının on üç telli Çin Zheng'i Japonya'ya tanıtıldı ve sadece küçük değişiklikler yapılarak koto adını aldı. O zamandan beri koto, temelde fiziksel olarak değişmeden kalmıştır. 20.yy Çağdaş repertuvarı çalabilmek için yedi, yirmi bir ve otuz telli modeller geliştirilmiştir. Koto'nun rezonatörü iki uzun tahtadab yapılmıştır. (Tercihen Paulownia) Kalın üst kısım,dışbükey olacak şekilde oyulmuştur. Ses tahtası halini alan enstrüman Ayasugi adı verilen bir tür desen ile süslenmiş ve ton kalitesi de artmıştır. Eşit uzunluk ve kalınlıktaki on üç sentetik ip iki sabit köprü üzerine gerilmiştir.Her telin akordu enstrümanın sol tarafındaki bir delikten erişilebilen mandallardan yapılmaktadır. Koto; geleneksel olarak oturararak (yerde) icra edilir. Bazen kısa bacaklarlarla ya da bir kutu yardımıyla yerden birkaç inç yukarı kaldırılır. İcracı; enstrümanın sol ucuna yakın bir yerden yan yarafına doğru diz çöker. Performanstan önce icracı her telin altına ji adı verilen ters çevrilmiş Y şeklindeki plastik ya da fildişi köprüleri yerleştirir. Bu şekilde istenilen ses aralığı elde edilmiş olur. Başparmağa ve sağ elin iki parmağına tsume adı verilen bir yüzük takılır. Bu sisteme göre her tel, Ji'nin sağından çekilir. Sol el ise zaman zaman tellerin üzerine bastırarak titreşim yolunu ve rengini değiştirir.